Ana Bilim Dalının temelini, Prof.Dr. Pınar T. Özand’ın başkanı olduğu Hacettepe Çocuk Hastanesindeki “Biyokimya Araştırma Laboratuvarı” oluşturur. Tıp ve Sağlık Bilimleri Fakültesinin 1963 yılında kurulmasından sonra, akademik kadrosu genişletilerek Tıp, Diş Hekimliği, Hemşirelik Yüksekokulu ve Tıbbi Teknoloji Yüksekokulu öğrencilerine Biyokimya alanında eğitim ve öğretim verilmeye başlanmıştır. Hacettepe Üniversitesinin 8 Temmuz 1967 tarihinde kurulmasından sonra da eğitim-öğretim, araştırma ve rutin çalışmalar devam etmiştir. Ana Bilim Dalının dikkate değer başarıları arasında kalıtsal metabolik hastalıkların (özellikle lizozomal depo hastalıkları) prenatal ve postnatal tanı testlerinin Türkiye’de ilk defa gerçekleştirilerek rutin hale getirilmesi yer alır.
Bugüne kadar Ana Bilim Dalına başkanlık yapan öğretim üyeleri
- Prof.Dr. Pınar T. Özand,
- Prof.Dr. E. Gönenç Ciliv,
- Prof.Dr. Nail Payza,
- Prof.Dr. E. Ferhan Tezcan,
- Prof.Dr. Kamer Kılınç,
- Prof.Dr. İ. Hamdi Öğüş ve Prof.Dr. Ediz Demirpençe’dir.
YER VE KAPASİTE
Ana Bilim Dalı Rektörlük binası üçüncü kattadır ve 4 Araştırma Laboratuvarı ile Prof.Dr.Şeref Zileli Metabolizma Laboratuvarından oluşmaktadır. Ana Bilim Dalınca, Tıp Fakültesinde, Türkçe gruptaki 206, İngilizce gruptaki 145 Dönem I, Türkçe gruptaki 182, İngilizce gruptaki 136 Dönem II öğrencisine 406 saat teorik ders verilmekte ve Multidisiplin Laboratuvarlarından yararlanılarak, beş laboratuvar halinde 74 saat pratik yaptırılmaktadır. Ayrıca, Diş Hekimliği Fakültesi, Hemşirelik Yüksekokulu, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Tıbbi Laboratuvar Bölümünün toplam 236 öğrencisine, 394 saat teorik ders ve 36 saat pratik yaptırılmaktadır. Lisansüstü düzeyde de dönüşümlü olarak 31 ders açılmakta ve yılda takriben 700 saat ders verilmektedir.
ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ EĞİTİM SÜRECİ
Ana Bilim Dalına TUS’la senede iki kez Eylül ve Nisan dönemlerinde araştırma görevlisi, Sağlık Bilimleri Enstitüsüne bağlı olarak, Ekim ve Şubat aylarında sınavla tam zamanlı öğrenci statüsünde yüksek lisans ve doktora öğrencileri alınmaktadır. İlave olarak, yüksek öğretim yapan herkese, özel ğrenci statüsünde, lisansüstü derslere devam etme hakkı sağlanmaktadır. Ana Bilim Dalında uzmanlık ve doktora süreleri 4’er yıl, yüksek lisans süresi 2 yıldır. Uzmanlık öğrencilerine Nükleer Tıp Ana Bilim Dalında, Klinik Patoloji Laboratuvarlarında ve Acil Tıp Ana Bilim Dalında rotasyon yaptırılmakta, öğrencilere lisansüstü düzeyde açılan “BIK 501 Biyokimyaya Giriş I”, “BIK 502 Biyokimyaya Giriş II”, “BIK 651 Klinik Laboratuvar Teknikleri I” ve “BIK 652 Klinik Laboratuvar Teknikleri II” dersleri zorunlu olarak aldırılmaktadır.
ANA BİLİM DALI ÇALIŞMA KONULARI
Farklı disiplinlerden (Tıp, Eczacılık, Kimya, Biyoloji) gelen öğretim üyelerinin bulunması nedeniyle araştırma konularının, eğitim-öğretimin Temel ve Klinik Biyokimya alanında geniş bir perspektife sahip olması, disiplinlerarası araştırmalara açık olması, mezuniyet öncesi ve sonrasında ideale yakın teorik ve pratik eğitim-öğretimin verilmesidir. Bununla beraber, maddi ve bürokratik engellere bağlı olarak güncel gelişmeleri takip etmekte ve aşama yapmakta zorlanılmaktadır.
ANA BİLİM DALINDAKİ AKADEMİK ve BİLİMSEL ETKİNLİKLER:
Ana Bilim Dalında haftada bir saat, pazartesi günleri 11.00-12.00 saatleri arasında seminer yapılmakta, ilave olarak “BIK 522, BIK 622, BIK 733” kodları altında, lisansüstü düzeyde seminer programları, dönüşümlü olarak açılmaktadır.
ANA BİLİM DALININ KENDİ ALANINDA ÖNCÜLÜK ETTİĞİ KONULAR:
Ana Bilim Dalında yapılan çalışmalar, 1963 yılından bu yana, moleküler düzeydeki araştırmalara öncülük etmektedir. Son yıllarda, glikojen depo ve lizozomal depo hastalıklarının (Sandhoff, Tay-Sachs, GM1 Gangliozidoz, Fabry, Metakromatik Lökodistrofi, Krabbe, Gaucher, Niemann-Pick) pre-natal ve post-natal tanısı da ilk defa laboratuvarlarımızda gerçekleştirilerek rutin hale getirilmiştir. İlave olarak, ADA, 24 saatlik idrarda VMA, metanefrin ve normetanefrin, 5-HIAA, total mukopolisakarit, oksalat ve sitrat tayinleri yapılmaktadır.
ANA BİLİM DALININ ALT BİRİMLERİ :
Ana Bilim Dalı içerisinde, bazı rutin analizlerin yapıldığı Prof.Dr.Şeref Zileli Metabolizma Laboratuvarı yer almaktadır. Doktora ve yüksek lisans programları da Eczacılık Fakültesi Biyokimya Ana Bilim Dalı ile beraber yürütülmektedir.
ANA BİLİM DALININ ÇALIŞMA KONULARI:
Enzim saflaştırılması ve enzim kinetiği, Mitokondrial DNA ile ilgili araştırmalar : Homoplazmi, heteroplazmi ve bunun yaşla ilişkisi, Eritrositlerde oksidatif stres ve yaşlanma, Parkinson hastalığı etyolojisinin moleküler düzeyde incelenmesi, Sfingolipid depo hastalıklarının prenatal ve postnatal tanısı, bu hastalıklara neden olan mutasyonların saptanması, Glikojen depo hastalıklarının değişik doku örneklerinde tanısı, Kistik fibrozis hastalığının prenatal tanısı, Çeşitli tip insan tümörlerinde telomeraz aktivitesinin incelenmesi, Retinoik asit türevlerinin sentezi ve kanser, DNA, apoptoz ve genotoksisite üzerindeki etkilerinin araştırılması, Glikoproteinlerde karbohidrat eksikliği sendromlu hastaların tanısı, Kollagen sentezi ile ilgili doku çalışmaları, Non-ribozomal protein sentezi, Mikroorganizma biyokimyası, İskemi-reperfüzyon hasarı, nitrojen merkezli radikaller ve etkileri.